Travma, karar verme şeklinizden çevrenizdeki dünyaya anında, bilinçaltı tepkilerinize kadar birçok anlamda beyninizi değiştirebilir. Travmanın etkilerinin üstesinden gelmenin bu kadar zor olmasının bir nedeni de beyninizin aynı anda birden çok bölgesinin sorunlu hale gelmesidir.
NIH tarafından 2006 yılında yapılan bir araştırmaya göre, travma esas olarak beyninizin üç önemli bölümünü etkiler: duygusal ve içgüdüsel merkeziniz olan amigdala; hafızayı kontrol eden hipokampus; ve duygularınızı ve dürtülerinizi düzenlemekten sorumlu olan prefrontal korteks. Her üç bölüm de stresi yönetmek için birlikte çalışmaktadır ve haliyle bu bölgelerde meydana gelen bir bozukluk veya travma beyninizde normal olmayan olayların meydana gelmesine sebebiyet verir.
Travmatik bir deneyim hatırlatıldığında, amigdalanız (duygusal ve hayatta kalma merkezi) aşırı miktarda işlem yapar ve bu da travmayı (travmatik olayı) ilk kez yaşıyormuşsunuz gibi tepkiler vermenize sebep olur. Prefrontal korteksiniz de bastırılır, böylece korkunuzu kontrol etme yeteneğiniz daha az olur ve tamamen reaktif bir durumda sıkışıp kalırsınız.
Bu arada travma, işlevlerinden biri geçmiş ve bugünü ayırt etmek olan hipokampustaki aktivitenin azalmasına da yol açar. Başka bir deyişle, beyniniz gerçek travmatik olay ile hafızası arasındaki farkı kavrayamaz. Travmatik olayların anılarını hatırlatan herhangi bir anı ve olayı travmatik olayın kendisi olarak algılar. Kısacası travmatik olayı hatırlatan şey travmanın kendisi olarak düşünülür ve bu nedenle geçmişi tekrar tekrar yaşar.
Travma, beyninizin hipervilikans durumunda kalmasına, hafızanızı ve dürtü kontrolünüzü bastırmasına ve sizi sürekli güçlü bir duygusal reaktivite durumuna hapsetmesine neden olabilir.
İyileşme Süreci Nasıl İlerler
Travma beyine geri dönüşü olmayan zararlar verebilir. Beynimiz son derece uyarlanabilir. Nöroplastisite, beynin yeni bağlantılar kurma yeteneği, beynimizi travmanın zarar verici etkilerine karşı nasıl koruyabileceğimizi açıklıyor.
Beyinlerimiz birçok insanın düşündüğünden çok daha fazla değişime karşı hassastır ve travmanın üstesinden gelmek zor bir süreçtir ve aslında bu noktada yapılan beyninizin çalışma şeklini değiştirmektir: yeni yollar eklemek, belirli alanların işlevlerini artırmak ve bağlantıları güçlendirmek gibi. Öğrenerek büyümemize ve değişmemize imkân tanıyan mekanizmanın aynısıdır bu.
İyileşme sürecinde, travmanın etkilerini tersine çevirmek için beyninizi yeniden devreye sokabilir ve yeniden eğitebilirsiniz. Prefrontal korteksinizi güçlendirebilir ve rasyonalite ve kontrolü geri alabilirsiniz. Hipokampüsünüzü güçlendirebilir ve hafızanızın olması gerektiği gibi çalışmasını sağlayabilirsiniz devamında ise hiperaktif amigdalayı bastırabilirsiniz, bu da size eski konforu elde etme imkânı sunacaktır.
Doğru bir profesyonel yardımı ve biraz da zamanın yardımı ile travmanın üstesinden gelmenin bir yolunu bulabilirsiniz, hem de nöronlarınıza kadar.
