Merhaba! Bugün sizler için çok da sorulmayan fakat gördüğünüzde “hakikaten, bu neden böyle?” dediğimiz sorulardan biri olan bir soruyu cevaplayacağım. Çoğu zaman internet üzerinde, televizyonda veya sosyal medyada eski filmler, videolar görüyoruz. Youtube’da “Atatürk’ün Hiç Görmediğiniz Görüntüleri” adı altında videolar veya filmciliğin erken dönemlerinde ortaya çıkan kısa metrajlı komedi filmleri gibi çeşitli videolara denk geliyoruz. Bunları gördüğünüzü ve izlediğinizi varsayarak sizin yerinize şu soruyu ben soruyorum: “Neden eski filmlerde insanlar hızlı hareket ediyor?” Soruyu sorduktan sonra diğer paragrafa geçmeden önce marketten ucuza aldığınız üçü bir arada kahvenizi yapmanız için size 3 dakika zaman veriyorum. Su ısıtıcıya az su koyun çabuk ısınsın.
Hazırsanız başlayalım. Sorudan sonra aklınızda bir şeylerin şekillendiğini hissedebiliyorum. Olayın anahtar kavramı FPS dediğimiz “Frames Per Second” yani “Saniye Başına Aktarılan Görüntü Sayısı” kavramıdır. Birçoğunuzun bildiği üzere bu kavramı oyunlardan filmlere, görüntülerin hareketli bir biçimde aktarıldığı her alanda görüyoruz. 1900’lü yılların başlarında ortaya çıkan “hareketli resimler” sessiz bir şekilde çekiliyorlardı ve bu hareketli resimler oynatılırken herhangi bir enerji kaynağı olmadan, elle hareket ettirilen makineler sayesinde hareketli bir hale geliyordu. FPS kavramına dönersek, bu eski dönemdeki mantık 18 FPS gibi düşük bir değerde seyrediyordu. Filmler saniyede 18 kare olacak şekilde oynatılıyordı. Günümüz standardı olan 24 FPS’den oldukça düşük olan bu değer, haliyle hızlı hareket ettirildiğinde karelerin azlığı ve hızı da hesaplandığında bizim normalimizden daha hızlı bir şekilde seyirciye sunuluyordu
İlk dönemlerde ortaya çıkan filmlerin herhangi bir konusu yoktu. Genellikle bir meydandan geçen insanlar, geçip giden trenler gibi “Slice of Life” diyebileceğimiz hayattan kesitleri içeriyordu. Çeşitli üreticiler çeşitli lensler ve filmler üretiyordu. Önceden de bahsettiğim gibi, film ruloları elle çevrildiği için hızlı çevirme ve yavaş çevirme gibi insandan kaynaklanan faktörler bu filmlerin hızını değiştiriyordu. Sonralarda ortaya çıkacak olan elektrikli çeviriciler sayesinde bu inişli çıkışlı FPS değerleri belirli bir düzene girecekti. Teknik imkansızlıklar dolayısıyla sabitlenemeyen film standartları teknolojinin ilerlemesiyle beraber belirlenmeye başlıyordu. Zaman içinde 24 FPS standart bir değer haline geldi fakat 18 FPS filmler de çekiliyordu. Bu kadar tarih ve bilgi yeter. Artık neden sorusuna gelelim. Yukarıdaki değişken FPS değerleri göz önüne alındığında 16 FPS olarak çekilen filmler 18 FPS olarak oynatıldığı zaman düzensiz ve hızlı geçişler oluyordu ve buna da terim olarak “jerky” deniyor. Haliyle günümüz standardı olan 24 FPS olarak ayarlanmış oynatıcılarda bu düşük FPS ile çekilen filmler sanki adamlar koşuyormuş hissiyatı veriyor ve ortaya pek komik görüntüler çıkıyordu. Kısacası, film şeridinin 24 FPS hızına yetişemeyip daha hızlı dönmesi bu durumu ortaya çıkarıyor.
Ek olarak, geçmişte çekilen filmlerin çoğu komedi filmi olduğundan filmlerdeki bu hızlı zaman akışı komedi filmini daha da komik yaptığı düşünülüyordu. Charlie Chaplin filmlerinde Postacı Selami yürüyüşü, sakarlıkları vesaire eminim hepimize bir tık komik gelmiştir.
Bu yazımda sizlere çoğu yerde gördüğümüz ilginç şeylere verdiğimiz bir tepki olan “Neden?” sorusunu sorduğumuz bir olayı, “Eski filmlerde neden insanlar hızlı yürür?” sorusunu elimden geldiğince cevaplamaya çalıştım. Umarım kayda değer bir cevap olmuştur ve merakınızı tatmin etmiştir. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere, mümkünse granül kahveyi gramlık alın. Daha ucuza geliyor 😀
