Vatan Ve Führer İçin – Kitap İncelemesi
İkinci Dünya Savaşı, insanlık tarihinin en yıkıcı ve acımasız savaşlarından biriydi. Savaş, tüm dünyayı kasıp kavuran ve dünya tarihinin seyrini değiştiren bir savaştı. Yalnızca savaşın doğrudan etkileri değil, aynı zamanda savaşın uzun vadeli sonuçları bugün de devam ediyor. Savaşı bizzat yaşamış olan Erwin Bartmann da savaşın yıkıcılığını bu kitapta paylaşmıştır.
İkinci Dünya Savaşı
İkinci Dünya Savaşı, 1 Eylül 1939 tarihinde Nazi Almanyası’nın Polonya’yı işgaliyle başladı. 1 Eylül 1939’dan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktı. Savaşa taraf olan olmayan tüm ülkeleri etkiledi savaş. Her şeyin sonu olduğu gibi savaşın sonu da geldi 39’da Almanya’nın Polonya işgali ile başlayan savaş 6 Ağustos 1945’te ilk atom bombası, “Little Boy” adı verilen uranyum tipi bir bomba Hiroşima şehrine atıldı. Bomba, şehrin tam ortasında patladı ve yaklaşık 140.000 kişinin ölümüne yol açtı. Üç gün sonra, 9 Ağustos 1945’te ise “Fat Man” adı verilen plütonyum tipi ikinci bir atom bombası Nagasaki şehrine atıldı. Bu bomba da yaklaşık 74.000 kişinin ölümüne neden oldu. Bu iki bombanın atılması, savaşın Japonya’nın teslim olmasıyla sonuçlanmasına yol açtı. Böylelikle dünyanın en kanlı savaşı sona ermiş oldu.
İkinci Dünya Savaşı, insanlık tarihinin en yıkıcı olaylarından biridir. Savaşta milyonlarca insan hayatını kaybetti, evleri, aileleri ve yaşamları yok oldu. Savaşın yıkıcılığı, sadece savaşta ölen askerlerle sınırlı değildi. Birçok sivil insan da öldü ve sakatlandı. Savaşın etkileri, yıllar sonra bile devam etti ve hala devam ediyor. Savaşta ölenlerin yanı sıra, savaşta hayatta kalanlar da travmalar, acılar ve kayıplar yaşadı. İkinci Dünya Savaşı’nın hüzünlü gerçekleri, insanlığın acımasızlığına ve insanların birbirlerine neler yapabileceğine dair bir hatırlatma olarak hafızalarda kalmaya devam ediyor.
Savaşın Askerleri: Erwin Walter Bartmann
Tam adı Erwin Walter Bartmann, 12 Aralık 1923 tarihinde Schlochau adlı Polonya sınırına yakın bir kasabada doğdu. Ailesi, hiperenflasyon dönemi nedeniyle büyük ekonomik zorluklar yaşadı ve 1927 yılında daha iyi bir yaşam umuduyla Berlin’in Friedrichshain semtine taşındı. Erwin, dört kardeşin en küçüğüydü ve ailesiyle birlikte burada büyüdü.
1941 yılında gönüllü olarak 1. Waffen-SS Tümeni Leibstandarte Adolf Hitler’e yazılana kadar fırıncılık mesleğini icra eden genç Erwin, Doğu Cephesi’nde çarpıştı ve Prohorovka’da ağır yaralandı. Bir nekahet döneminin ardından makineli tüfek eğitmeni olarak görev yaptığı Alt Hartmannsdorf’ta Ruslarla tekrar çarpıştı. Mayıs 1945’te savaş esiri olarak İngiltere’ye gönderildi ve burada esaret altında kaldı. İngiltere’de ve İskoçya’da kaldıktan sonra, 1955 yılında İngiliz vatandaşı oldu ve İskoçya’da yaşamaya devam etti.
Erwin, fırıncılık mesleğini öğrendi ve birlikte büyüttüğü erkek çocuğuyla birlikte İskoç bir kadınla evlendi. 14 Eylül 2012’de, 89. doğum gününe üç ay kala İkinci Dünya savaşının kanlı dönemine tanıklık eden gazisi hayata veda etti. Erwin Bartmann’ın hayatı, İkinci Dünya Savaşı’nın yıkıcılığı ve sonrasında yaşanan değişimlerin etkisiyle şekillendi.
Savaş Günleri
Savaşın sonucunda 60 milyondan fazla insan hayatını kaybetmişti ve savaşın yıkımı, tarihin tanık olduğu en büyük insanlık trajedilerinden biriydi. Savaşın yıkıcılığına tanıklık eden insanlar arasında, savaşın yıkımını doğrudan yaşayan askerler de yer alıyordu. İşte Vatan ve Führer kitabının yazarı Erwin Bartmann da savaşın yıkıcılığına tanıklık etmiş ve bu anılarını kitabında paylaşmıştı.
Erwin Bartmann, Hitler’in seçkin Waffen-SS birliği Leibstandarte’ye katılmak için gönüllü olmuştu ve 1941 yılında Sovyet Cephesi’nde görevlendirilmişti. Kursk Muharebesi sırasında aldığı bir yaralanma sonucu nekahet dönemi geçirdi ve daha sonra Berlin’de makineli tüfek eğitimcisi olarak görevlendirildi. Savaşın sonunda, Alman savunmalarının çökmesi sonrası hayatta kalmak için mücadele etmek zorunda kaldı.
Erwin Bartmann’ın anıları, politikaya ve askeri stratejilere odaklanmadan, karın, çamurun ve yağan mermilerin arasındaki askerlerin gerçek hikâyelerini anlatıyor. Kitap, İkinci Dünya Savaşı’nı bu kez kaybedenlerin gözünden görmek ve okumak isteyenler için benzersiz bir perspektif sunuyor.
Hizmetleri sayesinde Unterscharführer (Nazi Partisi’nde 1934-1945 yılları arasında kullanılan SS rütbesiydi. Bu astsubay rütbesidir. Unterscharführer, Küçük Manga Lideri anlamını taşımaktadır.) olan Bartmann, Hitler iktidara gelirken henüz sekiz yaşındaydı. O dönemden itibaren yaşadıklarını kaleme alan Bartmann Avrupa’nın o dönemki sıkışıklığını yargılamadan aktarıyor. Hitler’in iktidara gelişini şu cümleyle özetliyor: “Tarih bize yalnızca birinin alternatifi diğeri olan iki farklı istibdat biçimine, yani ya düzen ve terakki vadetmiş olan Führer’e veya Sovyet türü komünizme inanmak seçeneği sunmuştu. Ailen de dahil Almanya’daki birçok kişi Hitler’i seçti. Kör bir balık gibi, güle oynaya Nasyonal Sosyalizmin bulanık sularına kapıldılar.”
Erwin bir fırıncıyken nasıl Hitler’in özel birimine seçildiğini, cephelerde yaşadığı olayları anlatırken adeta yanında o strese ve savaşın gerçekliğine şahit oluyoruz. Rusya’nın dondurucu soğuğunda ayağını kaybetme tehlikesi yaşayan, patlayan şarapnelle aldığı yarayla tedavi edilebilmesi için yaşadığı süreç, Fransa cephesi, Rusların yaptığı işkence ve tecavüzler her şeyi sadece okumakla kalmıyor, yaşamınızı sağlıyor.
Savaşın sonlarına doğru Berlin’i savunurken Rusların rahat bir şekilde cephelerde ilerleyebilmeleri için Alman kadın ve çocukları tankların önüne siper edişiyle birlikte sonu gelmeyen bir geri çekilme başlar.
Erwin ve komutası altındaki acemiler Rusların önünden mümkün olduğunca zaiyat vermeden geri çekilmeye ve en yakın SS birliğiyle buluşmayı hedeflerler. Bu gergin geri çekilişi okurken iliklerde hissetmek kaçınılmaz. Asla kıyas olmaz ama en çok gaza getiren veya geren Hollywood filmlerini düşünün ondan kat ve kat daha fazlası bir gerginlik bir aksiyon ile dolu bir geri çekilme.
Kaleme aldığı savaş hatıralarında Erwin, esir alındığı zamandan bahsederken Rus, Amerikan ve İngilizler arasındaki davranış farkını ortaya koyuyor. Bu esaret şaşırtıcı bir şekilde İngiltere’de son buluyor. Özgür kalmasının ardından İngiltere’ye yerleşen Bartmann kitabın notlar kısmında oradaki yaşamına dair çok fazla bilgi aktarıyor.
Son Bölüm
Ezcümle, Vatan ve Führer kitabı, tarihin en yıkıcı savaşlarından birinin kaybedenleri arasında görev yapmış olan Erwin Bartmann’ın samimi anılarına dayanıyor. Kitap, Avrupa’nın siyasi ortamına dair bilgiler aktarırken, savaşın yıkıcılığına ve savaşın etkilerine ilişkin bir anlayış sunuyor ve yalın ama etkileyici anlatımıyla savaşın kaybedenleri arasında
yaşamış bir askerin gözünden okuyuculara tarihi bir bakış açısı sunuyor.
Vatan Ve Führer İçin, yazar Erwin Bartmann’ın kişisel deneyimlerine dayanan bir anı kitabıdır. Dolayısıyla, Bartmann’ın bakış açısı doğal olarak kitaba yansımaktadır. Ancak kitap, savaşın yıkıcı etkilerini de göz önünde bulundurarak, tarafsız bir şekilde yazılmıştır. Bartmann, Alman askerlerinin savaşın başlangıcında genellikle savaşı destekledikleri ve ulusal gurur duyduklarını ancak savaşın ilerleyen aşamalarında gerçekleşen korkunç olaylar karşısında duydukları şaşkınlığı ve şüpheleri de anlatmaktadır. Bu nedenle, kitap savaşı ve Nazi Almanyası’nın ideolojisini objektif bir şekilde ele almaktadır.
Kronik Kitap, Wikipedia
Erwin Bartmann, Vatan Ve Führer İçin, Kornik Kitap
