Merhabalar. Temmuz 2021’in son günlerini acı dolu haberlerle geçirdik ve an itibariyle ülkemizde çoğunluğu sahil şeridinde olmak üzere onlarca orman yangını şiddetini sürdürmekte. Yüzlerce itfaiye çalışanı canla başla bu tahribat seviyesi yüksek olan yangınları söndürmek için uğraşıyor, can veriyor… Bizim için uğraşan bu kıymetli insanları saygı ve sevgiyle anıyorum. Bu yazımda sizlere orman yangınlarını söndürmede global çapta kullanılan tekniklerden elimden geldiğince bahsedeceğim. 30 Temmuz saat 12.00’de herkafandanses.com ailesi olarak TEMA Vakfı’nın başlatmış olduğu kampanyaya her bir yazarımız adına fidan bağışlamış bulunmaktayız. Her ne kadar farklı şehirlerde olsak da herkesin aklı da kalbi de bir…
Aşağıda sizlere sunacağım teknikler küresel çapta kullanılıyor olup, hava ve ortam şartları göz önüne alındığında başarı oranları değişmektedir. Verilen tekniklerin çoğu sırayla veya aynı anda kullanılabilmektedir. Birinci ile başlayalım;
1. Kontrol (Güvenlik) Şeridi
Kontrol şeridi, doğal olarak oluşan veya itfaiye ekiplerinin belirlediği, yangının bulunduğu bölgeyi çevreleyen ve müdahale edilebilecek maksimum güvenli alanı kapsayan bir kavramdır. Doğal kontrol çizgilerine dere yataklarını, nehirleri ve bilumum sulak alanları örnek verebiliriz. İtfaiye ekiplerinin oluşturduğu kontrol şeritleri ise yangının devam ettiği bölgeyi kapsayacak şekildedir. Maksimum müdahale edilebilecek alanın belirlenip bu bölgenin çevresindeki yanma ihtimali olacak ağaç ve bitkileri kazıma işlemi ile oluşturulur. Çoğunluğun iyiliği için ödenmesi gereken küçük bir bedel.
2. Ateşe Karşı Ateş
İtfaiye ekipleri devam etmekte olan yangına karşı kontrol şeridindeki belirli bir bölgeyi bilinçli olarak ateşe verebilir. Bu yakılan karşı ateş devam etmekte olan ve kontrol edilemeyen yangını kontrol etmeye yardımcı olacaktır.
3. Kuşatma
Bu teknikte itfaiye ekipleri yangının bulunduğu bölgeye tüm cephelerden müdahale ederler ve yangını söndürmeye çalışarak kontrol altına almaya çalışırlar.
4. “Hot Spotting”
Bu Teknik yangının yayılmaya en meyilli kısımlarını belirleyip o bölgelere ekstra hassasiyet gösterilmesi ve yangının yayılmasının kontrol edilmesi mantığına dayanır. Oluşan bir yangında tahribat seviyesi diğer yerlere nazaran daha fazla olan bölgeler itfaiye ekiplerince tespit edilir ve öncelikli müdahale buralara yapılır. Gösterilen çabanın ve tehlike alanının genişlememesi amaçlanır.
5. “Knocking Down”
Hot Spotting tekniğinde belirlenen tehlikeli bölgelere yapılan direkt müdahaledir. Bu bölgelerdeki kontrol edilemez alevlere kökten çözüm getirme önceliğidir. Bu bölgelere itfaiye ekipleri su, kum ve belirli maddelerden oluşan karışımlar döker.
6. Havadan Müdahale
Ülkemizde sıklıkla kullanılan bir tekniktir. Başlıktan da anlaşıldığı üzere, yangının sürdüğü alana yangın söndürme uçakları ve helikopterleri ile müdahale edilir. Bu uçaklar ve helikopterler olay yerine yakın sulak arazilerden su alıp ilgili bölgeye serperek yangını kontrol altına almayı amaçlar. Bu araçların su hazneleri tonlarca kapasitede olabilir ve sadece su değil, yangını söndürmekte gerekecek su ile karışan belirli maddeler de barındırırlar. Hazneye alınan su bu kimyasal maddelerle karıştırılır ve ilgili yere dökülür.
7. Güvenli Alan için Patlama Yaratmak
Ağaç ve çalılıkların sık olduğu yerlerde ve yangının kontrol edilemeyecek kadar hızlı seyrettiği durumlarda güvenlik şeridi oluşturmak için insan veya makine gücü yetmeyebilir. Güvenlik şeridi oluşturmak için belirli bölgelerdeki çalılıkları ve ağaçları bilinçli olarak patlatarak bir boşluk yaratmak bu tekniğin ana hedefidir. Yangının daha fazla ağaç yakmadan kontrol altına alınabilmesinde bu tür fedakarlıklar kaçınılmazdır. Çoğunluğun iyiliği için.
8. Güvenli Alanı Temizlemek
Güvenlik şeritlerinin oluşturulduğu yerlerde köz haline gelmiş veya yanmaya devam eden, kıvılcım çıkaran odun parçaları ve çalılıklar olabilir. Bu közler ve kıvılcımlar güvenli bölgenin gerisindeki sağlam kısımlara sıçrayabilir ve onca emek boşa gidebilir. Bu yol ile bu tür tehlike potansiyeli olan parçalar eğer yerinden kaldırılamıyorsa söndürülür, kaldırılabiliyor ise güvenli bölgenin içine etkisiz hale getirilmek üzere atılır.
Yukarıda sizlere verdiğim yollar ve daha fazlası ile orman yangınları kontrol altına alınıp daha kısa sürede etkisiz hale getirilebiliyor. Fakat hava koşullarının sert olduğu yerlerde bu tekniklerin kullanımı ne yazık ki pek bir etki etmiyor. Doğaya ve doğada olan olaylara kendi elimizle yapmış olsak bile belirli koşullar altında müdahale etmekte güçlük çekiyoruz. Bunu bildiğimiz halde çıkarlar uğruna veya küçük dikkatsizlikler yüzünden bu tür büyük ve can alıcı felaketlere yol açabiliyoruz. Artan ortalama sıcaklıklarla beraber insanların bu sorumsuzlukları ve hareketleri gerek bizim gerek ileriki nesillerin hayatını ve yaşam kalitesini olumsuz etkilemekte. Bunlara ek olarak, yetkililerin konuya gereğinden az özen ve ilgi göstermesi bu durumu daha da vahimleştirmektedir. Umuyoruz ki tüm bu felaketler kısa bir sürede hallolur ve ciğerlerimizin yanan kısımlarına yeniden katkı sağlayabiliriz. Herkafadanses.com ailesi adına herkese sağlıklı ve iyi günler, yangınlardan dolayı mağdur olan herkese acil şifalar dilerim.
Bu yazımda kullandığım kaynaklara şu linklerden ulaşabilirsiniz:
KTÜ – Orman Yangınları İle Mücadele Yöntemleri
(KTÜ’nün sitesindeki doküman linki yazıya destekleyici kaynak olması için eklenemiştir.)
