Thanatos’un cezalandırdığı Sisfos’un hayatını sonsuza kadar değiştirmesi ve bir hiç uğruna (belki) hareket halinde olması. Gelin absürdizmin kökü olan bu mite yakından bakalım.
Herkese merhaba. Uzun zamandır Yunan mitolojisi serisine ekleme yapmadığımı fark ettim ve aklıma o hep yazmak istediğim “Sisifos (Sisyphus) Miti” geldi. Bugün sizlere hınzırlığın bedelini çok ağır ödeyen Kral Sisifos’ın hikayesini anlatacağım. Bunu anlattıktan sonra bir de sizlere absürdizm ile ilişkisinden bahsedeceğim. Çayları kahveleri ve koca bir kaya parçasını yanınıza alabilirsiniz size kayayı taşımanız için yarım saat veriyorum.
Sisifos Söyleni (Miti)
Korint Kralı Sisifos, her zaman kendi çıkarları için hareket eden biri olarak biliniyordu. Birçok kötülük yapmış, tanrılara karşı bile kibirli davranmıştı. Bu nedenle, ölümünden sonra tanrılar tarafından Hades’in ölüler diyarına gönderilmesi kararlaştırıldı.
Ancak Sisifos, ölüm meleği Thanatos’un kendisini almak üzere geldiğini duyduğunda, düşündüğü bir planla onu tuzağına düşürdü ve zincirleyerek engelledi. Böylece, insanlar ölümsüz hale geldi ve dünya yıkıma uğramak üzereydi.
Zeus, insanların ölümsüzlüğü nedeniyle rahatsız oldu ve Thanatos’u serbest bırakarak Sisifos’un tuzağından kurtardı. Sisifos’un kurnazlığı ve kibirli hareketleri karşısında tanrılar, ona çok özel bir ceza verme kararı aldılar.
Sisifos, sonsuza kadar bir kaya parçasını tepeye kadar yuvarlamakla cezalandırıldı. Ancak, her seferinde kaya tepeye tırmanırken geri yuvarlanacak ve Sisifos yeniden başlayacaktı. Bu ceza, Sisifos’un ölüme karşı koymasının imkansızlığını ve cezasının sadece acı verici bir tekrar olduğunu simgeliyor.
Sisifos, günahlarından dolayı cezasını çekiyordu. Kendi çıkarları için hareket etmek, kurnazlık yapmak ve kibirli olmak, sonunda onu cezalandırmıştı. Sisifos miti, insanların sorumluluklarını alması gerektiğini ve günah işleyenlerin cezalandırılacağını anlatır.
Sisifos Miti ve Absürdizm
Sisifos miti, yukarıda da bahsettiğim kurnazlık ve kibrin cezasını anlatan bir hikâye olmasının yanında absürdizm’in (hakkında ileride bir kitap incelemesi ile birlikte bir yazı yazacağım) içerdiği çelişkiyi ve anlamsızlığı içeriyor. Bu cümleyi bir tık açmam gerekiyor. Kısaca absürdizm, insan hayatının ve dünya düzeninin anlamsızlığına vurgu yapan bir felsefi akımdır. Bu akıma göre, insanın hayatındaki çabaları, mücadeleleri ve amaçları anlamsızdır ve insanın varoluşu anlam arayışından ziyade saçma ve çelişkilerle doludur.
Bu miti ve absürdizmi birleştirdiğimizde, Sisifos’un sonsuz bir çabayla tekrarlanan eylemi, hiçbir sonuç elde etmediği için anlamsız görünür. Kaya tekrar tekrar tepeye çıkar ve geri yuvarlanırken, Sisifos’un yaptığı her şey boşa çıkmaktadır. Absürdizm felsefesinde, insan hayatının anlamsız olduğu ve dünya düzeninin anlamsızlığına karşı mücadele etmenin imkânsız olduğu savunulur. Sisifos miti de bu düşünceyi yansıtır ve insanın kaderine karşı gelmenin, ölüme karşı koymaya çalışmanın anlamsız olduğunu gösterir.
Sonuç
Sisifos, kayayı tekrar tekrar yuvarlamaya devam ederek, hayatındaki absürdizme rağmen hedeflerine ulaşmak için çalışmaya devam eder. Bu bağlamda, Sisifos miti insanların hayatta karşılaştıkları zorluklar karşısında pes etmeden mücadeleye devam etmelerinin önemini vurgular. Aynı şekilde, absürdizm de insanların hayatındaki anlamsızlığı kabul etmesine rağmen mücadeleye devam etmeleri gerektiğini savunur. İnsanlar, hayatta başarısızlıkla karşılaştıklarında, hedeflerine ulaşmak için tekrar tekrar uğraşarak, Sisifos gibi zorlukların üstesinden gelebilirler. Hepimiz insanız ve başımızdan birçok şey geçiyor. Bir şekilde yaptıklarımız bizi yoruyor ve yıldırıyor çünkü ilerleme kaydetmiyor gibi duruyoruz. Fakat bunun pes etmek için bir neden olmadığını da bilmemiz gerekir. Uğraşmak her zaman için iyidir. Günün sonunda bir şey olmasa bile “en azından uğraştım” diyebiliriz ve pişmanlık çekmeyiz. Sisifos’tan öğreneceğimiz çok şey var. Bir sonraki yazım Absürdizm hakkında olur, kim bilir? Şimdilik görüşmek üzere! Kayayı dışarı çıkarabilirsiniz.
