1911 yılında Alman İmparatorluğu sınırlarında doğan Josef Mengele, diğer bir ismiyle Ölüm Meleği veya Nazi Doktoru olarak biliniyordu. Çoğunlukla Nazi toplama kamplarındaki insanlar üzerinde yaptığı dehşet veren deneyleriyle tanınırdı.
Mengele aynı zamanda gaz odalarında boğularak öldürülen binlerce insanın ölümünden de kısmen sorumludur.
Mengele'nin Gençlik Yılları
Yukarıda belirtildiği gibi, Almanya’nın Günzburg şehrinde Walburga ve Karl Mengele çiftinin oğlu olarak 1911 yılında doğdu. Mengele okulunda oldukça başarılıydı, sanat ve müziğe büyük ilgi duyuyordu. 1930 yılında, Mengele lise eğitimini tamamlayarak Münih’te Felsefe bölümünü okumaya başladı.
O zamanlar Nazi Partisinin merkezi ve yöneticileri Münih’te bulunuyordu. Burada geçirdiği bir yıldan sonra Der Stahlhelm adlı Nazi Partisinin askeri bir örgütüne katılmaya karar verdi.
Mengele 1935 yılında mezun oldu ve doktorasını da Antropoloji alanında yaptı. İki yıl sonra Frankfurt’ta Kalıtsal Biyoloji ve Irk Hijyeni (Daha iyi bir insan ırkı oluşturma çabası) Enstitüsünde çalışmaya başladı.
Doktor Otmar Freiherr von Verschuer’in yanında asistan olarak çalışmaya başlayan Mengele, genetik bilimi üzerinde çalışma yaptı ve yarık dudak, damak ve yarık çenede genetiğin nasıl bir rolü olabileceği konusunda tezini yazdı.
Mengele'nin Askeri Yılları
Nazilerin ideolojisi bir noktada Mengele’nin incelediği bazı araştırmalarla kesişti. Irk ve öjenik (ırk ıslahı) gibi. Bu Mengele için oldukça ilgi çekici bir alandı.
1937 yılında Nazi Partisine, bir yıl sonra da SS askeri örgütüne ve oradan orduya katıldı. Bazı temel askeri eğitimleri aldı ve 1940 yılında Almanya’nın Polonya işgalinin başlamasıyla hizmete çağrıldı.
Untersturmführer (Teğmen) olarak Sıhhiye Hizmetine gönüllü katılmıştır. Kısa süre içerisinde Irk ve Yerleşim Ofisine seçildi ve burada Aryan Irkını (Almanlaştırma) oluşturma için olası adayları değerlendirme görevinde bulundu.
Daha sonrasında Almanların ilerlemesiyle birlikte 1941 yılına gelindiğinde, Ukrayna’ya 5. Panzer Tümeni’ne katılması için gönderildi. Aynı yıl içinde, Rostov yakınlarındaki bir çarpışmada yaralandı ve Nisan 1943’te Yüzbaşılığa terfi edildi.
Auschwitz'deki Deneyleri
1940 yılında Alman Silahlı Kuvvetleri Wehrmacht‘a çağırıldı ve Ağustos ayında “Waffen-SS” elit birliklerine gönüllü olarak katıldı. Polonya’ya tabur doktoru olarak gönderildi ve buradaki görevinden 2 sene sonra 1942’de ağır şekilde yaralandı.
Zorlu geçen iyileşme sürecinden sonra ön cephede görev yapacak kadar elverişli olmadığı için Berlin’e gönderildi. 30 Mayıs 1943’ten sonra Auschwitz toplama kampında doktor olarak çalıştı ve mahkumları seçmede sorumlu kişi olarak görev yaptı.
Burada yaptığı çeşitli deneyler sebebiyle, buna ölümler de dahil, “Todesengel” yani Ölüm Meleği takma ismiyle tanınmaya başladı. Burada herhangi bir işte çalışamayacak kadar zayıf, yaşlı, sakat olan insanlar seçilmezdi ve doğrudan öldürülmek üzere gaz odalarına yönlendirilirdi.
Mengele, genetik benzerlikleri öjenik çalışmalar için oldukça önemli olan ikizler başta olmak üzere, Auschwitz kampının 10. bloğunda birçok mahkumun üzerinde vahşice tıbbi deneyler yapmasıyla kötü şöhretini bu kampta kazanmıştır.
Burada yapılan deneylerde, soğuktan ölüme maruz bırakmaktan tutun vakum odalarında yapılan deneylere, uzuvların kesilmesinden, organların çıkarılmasına (genellikle anestezi olmadan yapıldığı raporlanmıştır), tıbbi tedaviler ve ilaç deneylerine kadar birçok insanlık dışı eylem gerçekleşmiştir.
Deneylerinden biri ise tek yumurta ikizlerini birbirine dikerek yapışık ikizler yapmaktı tabi ki başarısızlıkla sonuçlandı. Mahkumların sırf Aryan gibi görünmeleri için gözlerine mavi bir madde bile enjekte etmeyi denedi.
Auschwitz’de geçirdiği süre boyunca
Auschwitz’de geçirdiği süre boyunca Mengele, Berlin’deki Kaiser Wilhelm Antropoloji, İnsan Genetiği ve Öjeni Enstitüsü’ne ve müdürü Verschuer’e her türlü insan deneği sağladı.
Hastamın sağlığı birinci önceliğim olacaktır sözünü savunan Tıpbilim dünyasında, Mengele’nin yaptığı tüm deneyler yaygın olarak reddedilir ve onu suçlu olarak atfederler. Her türlü durumda, onun yaptığı deneylerin sonucu bilimsel olarak bir işe yaramaz.
O zamanlar yapılan deneyler için güvenilir bilimsel testlerden söz edilemez ve bir ırkın başka bir ırktan üstün olduğu düşüncesi ise asılsızdır. Mengele asla elde edemeyeceği bir şeyi amaçlamıştı.
Savaştan sonra
Savaştan sonra, insanlar üzerinde hangi koşullar altında tıbbi deneylere izin verilmesi gerektiği konusunda bir tartışma patlak verdi. Bu durum, Dünya Tabipler Birliği tarafından Helsinki Bildirgesi‘nin hazırlanmasına yol açmıştır.
Savaştan Sonraki Hayatı
Savaştan sonra Mengele, 1945-1949 yılları arasında Rosenheim yakınlarındaki bir köy olan Mangolding’de bir çiftlik sahibi olarak sahte bir isim altında çalıştı. 1949’da İtalya üzerinden Güney Amerika’ya kaçtı.
1949-1959 yılları arasında Buenos Aires’te yaşadı ve maddi olarak ailesi destek verdi. 1954’te karısını boşadı. Pasaport almak için Almanya’ya başvurdu ve kendi adıyla yeni bir Alman pasaportu aldı.
1957‘de Buenos Aires’te yasadışı kürtaj kliniklerinde doktor olarak çalışan Mengele, Arjantin polisi tarafından yasadışı olarak 100 kişiye kürtaj yapması ve kürtaj sırasında genç bir kadının ölümüyle suçlamasıyla tutuklandı.
Mengele 1979’da yüzerken, muhtemelen kalp krizi veya felçten öldü. Wolfgang Gerhard adı altında gömüldü ve ölümü birkaç yıl boyunca bir sır olarak kaldı.
Kimliği, 1985 yılında mezarının kazılmasıyla cesedinin ve kemiklerin ölçülmesinden sonra doğrulandı ve 1992’de DNA’sının yaşayan akrabalarınkiyle karşılaştırıldığı zaman Mengele olduğu kanıtlandı.
