Merhabalar. Amerikan kültürü ile ilgili konu ve kavramları incelediğim ve anlattığım yeni serime hoş geldiniz! Bu yazımda Püritan kökleri taşıyan kolonilerin Kalvenizm (Calvinism) inançlarından bahsedeceğim ve elimden geldiğince ne olup olmadığını açıklamaya çalışacağım. Town of Salem oyununuzu durdurup okumaya başlayabilirsiniz.
Öncelikle Püritanizm
Amerika’ya yerleşen kolonilerin Püritan olduğunu yukarıda da belirtmiştim, fakat olayı tam olarak kavramak adına öncelikle püritanlıktan bahsetmek istiyorum. Püritanlar 16 ve 17. Yüzyılda İngiliz Katolik kilisesinin yeterince saf ve olmadığını ve protestanlaşması gerektiği inancına sahip kişilerdir. Protestanlık da Katolik inancındaki papa’nın ve yol açtığı haksızlıkların bir son bulmasını isteyen, tanrı ile insan arasında hiçbir aracı bulunmaması gerektiğine inanan bir inanç akımıdır. Protestanlık inancında tanrı karşısında herkes tek ve kendinden sorumludur. Belirli değerler çerçevesinde daha pür, daha dürüst bir şekilde inancını yaşayabilecektir.
Kalvenizm
Amerikan kolonileri bu inançlara ve değerlere sahip bireyler idi. Bu inançlarının yanı sıra, temelde, yine bir din adamı olan John Calvin tarafından ortaya atılan bir düşünce akımı olan Kalvenizm’i ve Kalvenizm’in beş ilkesine de bağlıydılar. Bu beş ilke orijinal kaynağında da belirtildiği gibi TULIP (LALE) olarak kodlanmıştır. Her bir harfin bir değere karşılık geldiği bu düşünce akımının ana esasları aşağıdaki gibidir:
Total Depravity (Günahkarlık): ilk ilkeye göre insanlık doğuştan günahkârdır. Âdem ve Havva’nın günahlarını devralmıştır.
Bu inanç tabii ki Protestanlık’ta da vardır. “In Adam’s fall we sinned all” inancı Protestanlığın ana fikridir. İnsanoğlu doğuştan kirli ve günahkârdır. Bu yüzden tanrı karşısında dürüst, adil, erdemli ve ahlaklı olmalı, değerlerine tamı tamına bağlı bir hayat yaşamalı ve böyle ölmelidir. Zenginliğin bu inançlara bağlılıklarından dolayı tanrının bir ödülü olduğuna inanırlar.
Unconditional Election (Koşulsuz Seçilmişlik): Tanrı kimlerin kurtuluşa ereceğine zaten karar vermiştir ve bu seçilmişlere “Azizler” denmiştir. Bireylerin yaptığı veya yapacağı hiçbir şey tanrının bu seçimini değiştirmeyecektir.
Limited Atonement (Sınırlı Kefaret): Kalvenizm inancına göre İsa’nın kefareti tüm günahkârlar için değil, sadece bu seçilmiş kavim içindir.
Irresistible Grace (Karşı Konulamaz Kudret): Bu ilkeye göre tanrı tarafından seçilmiş bu kişiler tanrının çağrılarına koşulsuz şartsız uymalı ve karşı koyamaz.
Perseverance of the Saints (Azizlerin Gayreti): Tanrının lütfettiği azizler sonsuza kadar kurtulmuşlardır ve bu değişmez.
Püritanizm inancını ve nelere dayandığına daha fazla yer vermek için bu konuyu bir sonraki yazıma bırakmak istiyorum. Bu sayede Püritanizm ile ilgili daha detaylı bilgilere erişebilirsiniz. Bir sonraki yazımın konusunu da belli ettiğimize göre haftaya görüşmek üzere!
Bu yazımda genellikle kendi bilgilerimden yararlanmış olup metni doğrulamak adına Colonialism And The Revolutionary Period- (Beginnings-1800) (Background to American Literature) adlı kitaptan yardım almış bulunmaktayım.
