Merhaba! Konuya hemen giriyorum. Uzun yıllardır farkında olarak veya olmayarak sürekli bir terim duyuyoruz: “Latin Amerika”. Bilindiği üzere, Amerika kıtasının güneyinde yer alan Şili, Brezilya, Meksika gibi ülkelerden söz edilirken “Latin Amerika ülkeleri” olarak hitap ediliyor. Neden? Zamanında lingua franca (dünya üzerinde sosyal veya siyasi alanda kullanılan ortak dil) olan Latinceyi mi kullanıyorlar? Hayır, çoğu İspanyolca olmak üzere bir kısmı da Portekizce konuşuyor. Peki bu ülkelerin Latin olarak anılmasının nedeni ne? Aklımıza takılan fakat araştırmaya erindiğimiz soruları cevapladığımız serimizin yeni bir bölümüne daha hoş geldiniz!
Azıcık Coğrafya
Venezüella, Bolivya, Meksika, Brezilya gibi toplamda 33 ülkeden oluşan Güney Amerika kıtası, çeşitli dillere ev sahipliği yapıyor. Bir kısmı Portekizce bir kısmı İspanyolca diğer bir kısmı da çeşitli dillerde iletişim kurup yaşamlarını böyle devam ettiriyorlar. Fakat böyle bir durumda bu ülkelere neden Latin deniyor?
Görselde de görülebileceği üzere Amerika kıtasını neredeyse ikiye ayıran bir boğaz var. Isthmus Boğazı olarak adlandırılan bu yerin kuzeye doğru genişleyen kısmına (pek doğal olarak) Kuzey Amerika, Güneye doğru genişleyen parça da Güney Amerika olarak adlandırıldı. Sonralarda Amerika’nın ikiye ayrılmadığını, Tehuantepec Boğazı ile Isthmus Boğazı arasında kalan belirli ülkelerin Central(orta) Amerika olarak adlandırılmaları gerektiği öne sürüldü. Sanırım bu kadar coğrafi bilgi bugün için herkese yeter.
Coğrafya Bitti, Şimdi Azıcık Dilbilim ve Sonuç
Yıllar içinde Amerika’nın hangi bölümüne Latin denilebileceği ile ilgili birçok iddia ortaya atılmıştır kimi orta Amerika ve Karayipler’deki ülkelere (Küba, Dominik, Jamaika vs.) Latin Amerika derken kimi kaynak da Tüm güney Amerika’ya bu ismi vermektedir. Fakat Latin denmesinin asıl nedeni söz konusu ülkelerin konuştukları dilden kaynaklıdır. Bilindiği ve yukarıda da dediğim gibi Portekizce ve İspanyolcanın yanı sıra bu ülkelerde Fransızca, İngilizce ve diğer yöresel diller de konuşulmaktadır. Yine bilindiği üzere sözünü ettiğim diller Latinceden birçok kelime almıştır. Bu bölgeye Latin denmesinin asıl nedeni budur. Günümüzde neredeyse tüm Latin Amerika vatandaşları kendine (erkekler için) Latino, (kadınlar için) Latina demektedir. Bunun yanı sıra Hispanic de bunların yanı sıra kullanılmaktadır. “Feminin” ve “maskülin”, “o” ve “a” harflerinin yanında “gender-neutral” dediğimiz cinsiyet belirtmeyen “Latinx” ifadesi de kullanılmaktadır.
Bu hafta Latin Amerika’nın neden Latin olarak adlandırıldığını ve nereden nereye kadar bu isimle anıldığını yazdım. Umarım yararlı ve bilgilendirici bir yazı olmuştur. Gelecek hafta görüşmek üzere!
